Κακή εκπαίδευση

Το θέμα της εκπαίδευσης είναι για εμένα ένα μείζον ζήτημα για την κοινωνία μας.
Πιστεύω ότι η εκπαίδευση εδώ, όπως και αλλού (εμένα όμως με ενδιαφέρει το εδώ) είναι μπάχαλο, όπως και οι περισσότεροι τομείς της ζωής μας.
Πιστεύω ακράδαντα ότι μερικοί άνθρωποι με κοινή λογική και λίγη καλή διάθεση μπορούν να δομήσουν ένα καλό σύστημα εκπαίδευσης. Πιστεύω επίσης ότι αυτοί που ρυθμίζουν τα πράγματα δεν θέλουν ούτε καν ένα μέτριο σύστημα εκπαίδευσης.

Η εκπαίδευση αντικατοπτρίζει την εικόνα της κοινωνίας και τούμπαλιν. Η εκπαίδευση λοιπόν στην καλή μας μπανανία, είναι επιπόλαιη (αφού οι πολιτικές αλλάζουν κάθε τρεις και λίγο). Είναι επίσης εξόχως αυταρχική, με στόχο την τυποποίηση. Προάγει την παπαγαλία και σκοπό έχει να δημιουργήσει καθοδηγούμενα πρόβατα, όχι σκεπτόμενους ανθρώπους. Το σχολείο δεν σέβεται κατά το ελάχιστο την παιδική ηλικία. Το σχολείο δεν αποδέχεται την παιδική φύση. Αντιμετωπίζει τα παιδιά με τους όρους που θα αντιμετώπιζε κανείς τους μεγάλους. Στο σχολείο μαθαίνει κανείς την αυτοκρατορία των «πρέπει», μαθαίνει την τιμωρία, μαθαίνει τον ανταγωνισμό και μαθαίνει ατελείωτα κατεβατά από ένα κάρο μαλακίες που αργότερα στη ζωή του θα συνειδητοποιήσει ότι ισχύουν στο περίπου.

Το σχολείο εμποτίζει το παιδί με χαρακτηριστικά που η παιδία θα έπρεπε να αποφεύγει μετά βδελυγμίας. Του μαθαίνει να είναι ανταγωνιστικό, να μισεί, να βγάζει τα απωθημένα του σε μικρότερα παιδιά, να χτυπά και να χτυπιέται. Καταπιέζει την φαντασία και την ενεργητικότητά του. Το παιδί στο σχολείο μαθαίνει να στοιχίζεται (περνώντας πρόσφατα από ένα σχολείο είδα παιδιά δημοτικού να ακολουθούν παραγγέλματα επί πεντάλεπτο τύπου ανάπαυση-προσοχή και φρίκαρα), να ακολουθεί αυστηρούς κανόνες, να ρουφιανεύει στο δάσκαλο, να παπαγαλίζει κείμενα. Υποχρεώνεται να μαθαίνει γνώσεις «αξιωματικά», επειδή «έτσι είναι» και δεν του επιτρέπεται να κάνει αυτό το οποίο είναι η βάση της ψυχικής ανάπτυξης, δηλαδή το παιχνίδι. Μαθαίνει να ζει με το φόβο της τιμωρίας που δημιουργεί καταπίεση και εχθρότητα. Μαθαίνει επίσης να υποτάσσεται σε ένα αυταρχικό περιβάλλον πλούσιο σε καταναγκασμούς που αποτελούν ξένο σώμα προς το ελεύθερο πνεύμα του παιδιού και μοιάζουν κομμένοι και ραμμένοι για τα μέτρα των ενηλίκων.

Το σημερινό σύστημα παιδείας είναι προσανατολισμένο στη γνώση και μόνο σε αυτή, αποσκοπώντας στην ανάπτυξη των διανοητικών ικανοτήτων. Στο σύστημα αυτό είναι πλήρως παραγκωνισμένη η συναισθηματική εξέλιξη του ατόμου, η ανάπτυξη της φαντασίας, η δημιουργικότητα και η σύνθεση των περιβαλλοντικών ερεθισμάτων, η ανεξαρτησία, η κριτική σκέψη. Το παιδί στο σύγχρονο σχολείο μαθαίνει να νιώθει όπως και ο ενήλικας, δηλαδή εγκλωβισμένο, με στερημένη-ελλειμματική ελευθερία για να συνηθίζει την κατάσταση αυτή που θα είναι πολύ πιο έντονη αργότερα στη ζωή. Τιμωρείται όταν αμφισβητεί την αυθεντία-καθηγητή και μαθαίνει να κομπλεξάρεται μπροστά στην εξουσία-καθηγητή, κάτι που θα αποτελέσει εφαλτήριο για ένα πλήθος κόμπλεξ στη μετέπειτα ενήλικη ζωή.

Οι μαθητές στο πρωτοποριακό παιδαγωγικά σχολείο του Summerfield, δεν ήταν υποχρεωμένοι να παρακολουθούν κανένα μάθημα. Πήγαιναν εκεί που ήθελαν, όποτε ήθελαν. Όταν έρχονταν με μεταγραφή από άλλα σχολεία, υπήρχε μία περίοδος προσαρμογής, όπου συνήθως τα παιδιά το μόνο που έκαναν ήταν να παίζουν. Αυτή η περίοδος ήταν ευθέως ανάλογη με την αυστηρότητα του σχολείου απ’ όπου προέρχονταν και με το «μίσος» με το οποίο τα φόρτωνε ο προηγούμενος σχολικός χώρος. Συνήθως για τις περισσότερες των περιπτώσεων ήταν τρεις μήνες. Σε μία περίπτωση ένα κορίτσι τεμπέλιαζε επί τρία ολόκληρα χρόνια. Αυτή είχε έρθει από ένα σχολείο για καλόγριες!

Σύμφωνα με την ψυχαναλυτική θεωρία, όσο πιο ήρεμη, στοργική και μη τιμωρητική είναι η συμπεριφορά των γονέων αλλά και των άλλων σημαντικών ενηλίκων (π.χ. δασκάλων) τόσο το «υπερεγώ» του ατόμου που εκφράζει τις ηθικές αξίες και επιταγές είναι εύκαμπτο και υγιές, επιτρέποντας στο άτομο να προσπαθήσει να επιτύχει με άνεση και επιτυχία τις επιδιώξεις και τους στόχους του. Όσο πιο τιμωρητική και προσανατολισμένη στη δημιουργία αισθημάτων ενοχής και ντροπής είναι η συμπεριφορά τους, τόσο το υπερεγώ του παιδιού θα γίνει τιμωρητικό και δύσκαμπτο, θα δημιουργεί αισθήματα ενοχής, άγχους και ντροπής στο άτομο περιορίζοντας και στενεύοντας τους ορίζοντες της προσωπικής του ανάπτυξης.