Παρασκευή 5 Μαρτίου 2010

Η μετατροπή μίας οικονομικής κρίσης σε κοινωνική




Τον τελευταίο καιρό όλοι μας ήρθαμε σε επαφή με όρους «βαθιάς» οικονομίας και προσπαθήσαμε να τους κατανοήσουμε και να καταλάβουμε τι αντιπροσωπεύουν. Spreads, hedge funds, δανειοληπτική ικανότητα, διεθνείς αγορές είναι πλέον στο λεξιλόγιο και του τελευταίου συμπαθούς συνταξιούχου.


Προσωπικά μέχρι τώρα δεν είχα καμία διάθεση να εμπλακώ με όλα αυτά, όπως και πάρα πολλοί άλλοι, που τους ενδιαφέρουν τα της δικιάς τους δουλειάς που απέχει πολύ από τα οικονομικά.


Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορείς να πας μπροστά άμα δεν ξέρεις τι σου γίνεται στο πορτοφόλι σου. Αυτό όμως δεν είναι μακροοικονομικό μέγεθος, είναι μικροοικονομικό. Σημαίνει ότι ξέρω πάνω κάτω τι βγάζω, ρυθμίζω τα έξοδά μου ανάλογα, και έχω ένα καλό νοικοκυριό. Αν ξοδεύω περισσότερα, θα έρθει η τράπεζα από την οποία έχω πάρει δάνειο και θα μου πάρει το σπίτι. Θα έρθει ο λογαριασμός της ΔΕΚΟ και αν δεν τον πληρώσω θα σταματήσει η υπηρεσία. Αν χρωστώ το νοίκι, ο σπιτονοικοκύρης μου θα με διώξει από το σπίτι. Και στην τελική αν χρωστάω στον χασάπη το πολύ πολύ θα με πλακώσει στο ξύλο. Όμως όλα αυτά μου αξίζουν. Γιατί δεν έκανα καλό κουμάντο.


Όμως γι’ αυτά που έκανα ή δεν έκανα εγώ, σε μία ευνομούμενη πολιτεία, κανείς δεν θα έρθει να ενοχλήσει το γείτονα που μένει από πάνω μου και να του ζητήσει να πληρώσει αυτός τα σπασμένα μου. Και είναι αυτό που συζητείται συνεχώς στα πηγαδάκια παντού, δηλαδή το ότι γιατί να πληρώσω ΕΓΩ, την κακοδιαχείριση ενός τραπεζικού κατ’ αρχάς και μετά ενός κυβερνητικού συστήματος στα οποία ουδέποτε έχω συμμετάσχει…


Αλλαγή ρότας…


Υπάρχει λοιπόν οικονομική ύφεση, που δεν εμφανίστηκε επειδή εγώ δεν πήγαινα στη δουλειά μου στο σχολείο, στο δικαστήριο, στο χωράφι, στη βιομηχανία, στο μαγαζί μου, αλλά επειδή κάποιοι έπαιζαν με άυλες αξίες και τα έκαναν σκατά, είτε από βλακεία, είτε από πρόθεση (εμένα δεν με αφορά στο ελάχιστο). Και ως αντίμετρα, οι κυβερνήσεις απανταχού στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία έχωσαν χρήμα στις τράπεζες, βαθαίνοντας τα οικονομικά ελλείμματα των κρατών, έτσι ώστε μετά να πάνε να ξαναδανειστούν από τις τράπεζες (αγορές) με μεγαλύτερους τόκους για να μεγαλώσει ακόμα περισσότερο το έλλειμμα! Για να πατσίσει η χασούρα, αποφάσισαν λοιπόν να μετακυλίσουν το κόστος σε εμένα, που ουδεμία ανάμειξη είχα, στο γείτονα που λέγαμε πριν!


Ακούμε συνεχώς: αυτό οι αγορές, εκείνο οι αγορές, αυτό οι κερδοσκόποι, εκείνο οι κερδοσκόποι και ότι διψούν για αίμα και όλο κάτι τέτοια γλαφυρά. Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνούμε είναι ότι αυτά όλα δεν είναι άυλα πράγματα, αλλά εκπροσωπούνται από κάποιους. Κάποιους που ενώ όλοι θα είναι με την πλάτη στον τοίχο αυτοί θα καλοπερνούν. Θα κινούνται όμως στην ίδια κοινωνία με τους υπόλοιπους… και αυτό θα δημιουργήσει κινδύνους όσο οι διαφορές θα οξύνονται.


Και είμαστε μέλος μίας ένωσης: Μίας ένωσης τρομερά ετερογενούς, με βαθιές ιστορικές διαφορές, που είναι χαραγμένες στο DNA των λαών τους. Και πρέπει να κρατούμε στο μυαλό μας και την ιστορική έκφραση ότι είμαστε έθνος ανάδελφο. Η ένωση μας είναι καθαρά οικονομική, αυτό έχει συζητηθεί πολύ αυτό τον καιρό. Πως όμως να λειτουργήσει μία ένωση όταν οι χώρες από τις οποίες αποτελείται έχουν αντίθετα συμφέροντα; Και οι ΗΠΑ είναι ετερογενής χώρα, έχει κάνει όμως τα κουμάντα της. Έχει το καρότο του Αμερικάνικου ονείρου, την ψευδαίσθηση της Αμερικανικής οικογένειας, της Αμερικανικής υπερηφάνιας, την ενιαία προπαγάνδα και φυσικά το μακρύ χέρι του καπιταλισμού. Εμείς τι έχουμε; Τριάντα διαφορετικές γλώσσες, κουλτούρες και συμφέροντα. Και στα δύσκολα ο ένας στρέφεται εναντίον του άλλου. Πώς να προκόψεις, όταν η πτώση του ευρώ που εσένα σε ζορίζει, το Γερμανό τον συμφέρει; Ή όταν λόγω των όποιων οικονομικών παλινωδιών σου λέει: δεν μπορώ να σε βοηθήσω, κόψε το λαιμό σου; Τι σκατά συμφωνία είναι αυτή; Στην τελική αν ο Γερμανός που είναι τόσο δίκαιος πιστεύει ότι το έλλειμμά μου οφείλεται (μεταξύ άλλων) στη Siemens, ας βρει τους υπαίτιους και ας τους κρεμάσει παραδειγματικά. Εγώ μαζί του…


Η μακροοικονομία έχει ένα χαρακτηριστικό: Στερείται παντελώς συναισθήματος. Η μικροοικονομία όμως, πάσχει από εντελώς το αντίθετο: Βρίθει συναισθήματος, γιατί όταν έρθουν τα παλούκια και δεν έχω να εξυπηρετήσω τις ανάγκες μου, θα αρχίσω να φουντώνω. Και αυτό το φούντωμα θα το νοιώσουν στη συνέχεια και τα μακροοικονομικά μεγέθη σε όλο του το μεγαλείο.


Τον επόμενο καιρό αν τα πράγματα συνεχίσουν να πορεύονται κατά τον ίδιο τρόπο, θα αυξηθεί η ήδη μεγάλη ανεργία: Η Ελληνική κοινωνία έχει ένα χαρακτηριστικό (λιγότερο από παλιά, αλλά σε κάποιο βαθμό το διατηρεί) και αυτό είναι η οικογενειακή στήριξη. Αν μαζί με την ανεργία πληγεί και το εισόδημα αυτών που ακόμα εργάζονται (σε ποσοστό έως 30-35% αν κάνουμε σούμα από μειώσεις, περικοπές, άμεσους και έμμεσους φόρους) τότε οι πρώτοι (άνεργοι) θα μείνουν τελείως ξεκρέμαστοι. Μην ξεχνούμε ότι οι αντοχές του μέσου Έλληνα με μισθό 800-900-1000 ευρώ είναι ήδη οριακές. Έτσι σε λίγο καιρό θα δούμε ακραία φαινόμενα που δεν θα εκφράζονται μόνο από περιθωριακές ομάδες αλλά από τον οποιονδήποτε είναι σε απελπισία. Και απορώ πως αυτό το απλό δεν το βλέπει κανείς από αυτούς που μας έχουν μπλέξει σε αυτές τις τραγελαφικές καταστάσεις.

Η ιστορία όμως επαναλαμβάνεται: καλά δεν έχουν ακούσει για την Αντουανέττα;

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου